Daha önceden de yazdığımız üzere gazetemize en çok gelen sorulardan biri stajyer ya da çırak olarak çalışmış olanların bu çalışmalarının emekliliğe sayılıp ne zaman erken emekli olacakları ile ilgili.

Okuyucularımızdan gelen yoğun sorular ve bu konudaki meraklarına her yeni gelişme olduğunda ışık tutmaya devam ediyoruz. Konuyla ilgili önceki yazımızda okuyucularımızın TBMM’de yer alan ilgili yasa tasarısından bahsetmiştik. Bu mart ayı içerisinde çırak ve stajyerlerin borçlanarak erken emekli olması için TBMM’ye yeni bir yasa teklifi daha verildi. 

Emekliliğe neden fayda etmemektedir? 

SGK’nın, mevcut kanuna göre aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. 

Ayrıca bunlar SSK (4/1-a) kapsamında sigortalı sayılmaktadır.

Değerli okuyucularımız haklı olarak "Madem stajyerler yasal olarak SSK’lı, o zaman neden emeklilikte dikkate alınmamaktadır?" diye düşünmektedir.Hemen cevaplayalım, stajyer ve çıraklık sigortası her ne kadar SSK kapsamında bulunmakta ise de emekliliğe yarayan yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları kapsamında bulunmamaktadır. Bütün sorun stajyerlerin çalışırken bu sigorta kollarına da tabi tutulmalarında yatmaktadır. 

Nasıl erken emekli olabilirim? 

Çıraklık ve mesleki eğitim alan, öğrencilerin eğitimlerinin bir parçası olarak staj yapmaktadırlar. Tamamen kamu otoritesinin gözetim ve denetimde gerçekleşen, bu staj eğitiminde sigortalı olma zorunluluğu vardır.

Ancak yukarıda da açıkladığım üzere bu sigortalılık süreleri, emeklilik bakımından sigortalılık kapsamına alınmamaktadır.

Konu ile ilgili SGK tarafından hazırlanan veya yapılan bir değişiklik bulunmamaktadır. Daha önceden de ifade ettiğim gibi bu konu SGK’nın yapacağı alt mevzuat düzenlemelerini aşmaktadır. 

Yasal düzenleme zorunlu 

Sigortalılık başlangıcı ya da emeklilik yaşının hesaplanması dâhil sosyal güvenlik hakları ancak kanunla düzenlenebilecek haklardır. Bu bağlamda stajyer ve çırakların erken emekli olması için iki yol bulunmaktadır;

Birincisi stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi.İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesi.

Okuyucularımız tarafından sözü edilen bu yılbaşından sonra verilen tasarı yukarıda belirttiğimiz birinci yol ile erken emekli olmayı sağlayan bir düzenleme olup muhalefet partisi milletvekilleri tarafından TBMM’ye gönderilen bir kanun teklifinde yer almaktadır.

2018/Mart ayında yeni verilen kanun teklifinde ise ikinci yol ile staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilerek erken emekli olmalarının sağlanması ile ilgili.

Kısacası stajyer ve çırakların erken emekli olması için iki büyük muhalefet partisinin iki ayrı erken emeklilik yollarını kapsayan yasa tekliflerinin halen TBMM’de bulunmakta olduğunu söyleyebiliriz.

Sözü edilen iki kanun teklifinden birinin bile iktidar partisi tarafından da kabul edilir ve yasalaşma imkânı olursa 2000 yılı öncesinde stajyer ya da çırak olarak çalışan yüz binlerce kişi erken emeklilik fırsatını yakalamış olacak.  “Kişilikli olmak, kimse görmediği zaman da doğru olanı yapmaktır.” J.C WATTS                          

Çalışmayanlar sağlık sigortasından nasıl faydalanır? 

"İsa Bey, istifa ederek işten ayrıldım. 15/01/2018'de. 100 gün daha sağlık sigortasından faydalanabiliyoruz demiştiniz. Bu 100 günden sonra hâlâ çalışmıyorsam ben ve ailem sağlık sigortasından nasıl faydalanabiliriz? Ne yapmamız lazım?" 

Mustafa ÖzevinMustafa Bey, SGK’nın Uygulama Kanununa göre zorunlu sigortalı olarak çalışanların işten ayrıldıkları tarihten itibaren 10 gün sonra sigortalılık nitelikleri sona ermekte, bu durumdaki sigortalıların bir yıl içerisinde 90 gün primlerinin olması hâlinde genel sağlık sigortalısı olarak 10 günden sonraki 90 gün süreyle toplamda ise 100 gün süreyle sağlık yardımlarından yararlanmaya devam etmektedirler.

Bu süre bittikten sonra ikametgâhınızın  bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir testi yaptırabilirsiniz. Gelir testi sonucu aile içinde kişi başına düşen gelir seviyesi 676 TL’den az çıkarsa hiç para ödemeden sağlık yardımlarından faydalanabilirsiniz. Daha yüksek çıkarsa her ay 61 TL ödeyerek bakmakla yükümlü olduklarınızla birlikte faydalanabilirsiniz. 

Ne zaman emekli olurum? 

Mahmut Arslan Bey, SSK’lı işe başlama tarihiniz 11.03.1995 olduğundan prim gün sayınız fazlasıyla geçmiştir. Ancak 55 yaşını dolduracağınız 13/10/2023 tarihinde emekli olabilirsiniz. 

Gurbetçinin emekliliği 

"İsa Bey, Hollanda’da yaşıyorum, 01.11. 1967 doğumluyum. İlk SSK başlangıcım 01.11.1987, 05.01.1990 tarihinden beri Hollanda’da çalışıyorum. Ben ileri yaşta emekli olmak istiyorum. Az primle ileri yaşta ne zaman emekli olurum?" Bekir AçıksözBekir Bey, yaştan emeklilikte en az gerekli olan 3600 gün primle emekli olma imkânınız var. Yaştan emeklilikte 60 yaşını dolduracağınız 01.01.2027 tarihinde eksik kalan primleri borçlanmanız hâlinde emeklilik müracaatında bulunabilirsiniz.İSA KARAKAŞ TÜRKİYE