Zatürre hastalığı ve pnömokok aşıları hakkında bilgi veren Güven Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümünden Uzm. Dr. Behiye Akkalyoncu, akciğer iltihabı olarak tanımlanan pnömoniye halk arasında zatürre denildiğini belirterek, “ Zatürre; bakteri, virüs, mantar, parazit gibi birçok mikrop nedeniyle oluşabilir. Zatürrenin en sık görülen nedeni “pnömokok” adı verilen bakteridir. Pnömokok, zatürre dışında; menenjit yani beyin zarı iltihabı, otit, sinüzit ve osteomyelit gibi başka enfeksiyonlara da neden olabilmektedir” dedi.

Zatürre (pnömoni) belirtileri nelerdir

Zatürrenin en sık görülen belirtilerinin; ateş, öksürük, balgam ve göğüs ağrısı olarak sıralanabileceğini bildiren Göğüs Hastalıkları uzmanı Dr. Akkalyoncu, bunların yanı sıra; nefes darlığı, bilinç bulanıklığı, sık nefes alma, kas eklem ağrıları, daha ağır vak'alarda dil ve dudakta morarma tansiyon düşmesi gibi bulguların da görülebildiğini belirtti. Zatürre tanısının, bu şikayetleri olan kişilerde akciğer grafisi ile konulduğunu, ayrıca kan sayımı, bilgisayarlı akciğer tomografisi ve balgam kültürünün tanıda yardımcı yöntemler olduğunu bildirdi.

Covid-19 virüsü ve zatürre arasındaki ilişki nedir

Covid-19 hastalığının virüsün neden olduğu bir gribal enfeksiyon olduğunu ve birçok organı etkileyebileceği gibi akciğerleri de etkileyebildiğini belirten Dr. Akkalyoncu, “Akciğerleri etkilediğinde oluşan zatürre Covid-19 virüsüne bağlı viral bir pnömonidir. Her Covid-19 hastasında pnömoni olması şart değildir. En sık görülen mikrobik pnömoni; pnömokok bakteriyel enfeksiyonuna bağlı oluşan zatürredir. Bu mikroba bağlı oluşabilecek hastalıkların riskini azaltmak amacıyla yapılan aşıya zatürre yani pnömokok aşısı denilmektedir” dedi.

Kaç çeşit zatürre aşısı vardır

İki çeşit zatürre aşısı bulunduğunu ifade eden Göğüs Hastalıkları uzmanı Dr. Akkalyoncu, zatürre yani pnömokok mikrobunun doksandan fazla çeşidi olduğunu, aşıların bu çeşitlerin bir kısmına karşı etkili olabildiğini bildirdi. Polisakkarit aşının 65 yaş üzerinde önerildiğini, 5 yılda bir yapıldığını, Konjuge aşının ise çocuklukta yapılan ve erişkinlerde pnomoni riskini azalttığı düşünülen aşı olduğunu söyledi.

Polisakkarit aşıların ciddi pnömoni yapan mikrop tiplerine karşı daha etkiliyken, konjuge aşının daha güçlü bağışıklık oluşturduğunu bildiren Dr. Behiye Akkalyoncu, bu nedenle her iki aşının da yapılmasının faydalı olacağını söyledi. Daha önce hiç zatürre aşısı olmamış bir kişide her iki aşının arada en az 8 hafta süre olacak şekilde yapılması gerektiği uyarısında bulunan Akkalyoncu zatürre aşısının ne zaman ve kimlere yapılması hakkında ise şu bilgileri verdi: “ Zatürre aşısı, 5 yaş altı çocuklara düzenli aşı takvimi kapsamında uygulanmaktadır.

Ülkemizde her sağlıklı çocuğa ikinci, dördüncü ve on ikinci ayda konjuge aşı yapılmaktadır. Bunun haricinde 65 yaş üzeri kişilere herhangi bir kronik hastalıkları olmasa da zatürre aşısı tavsiye edilir. 5 yaş üzerinde KOAH bronşektazi gibi kronik akciğer hastalıkları, diyabet, hipertansiyon, tek akciğerin alınması durumu, kalp damar hastalıkları kronik böbrek ve karaciğer hastalıkları, kronik alkolizm, dalağın olmaması durumu, bağışıklık baskılanması durumları, kan hastalıkları, toplu yaşam yerlerinde enfeksiyon riski nedeni ile yaş sınırı olmaksızın zatürre aşısı yapılabilir.”
Zatürre aşısı Covid-19 virüsüne karşı koruma sağlar mı? sorusuna da cevap veren Dr. Akkalyoncu, “Pnömoni aşısının Covid-19 hastalığına yakalanma riski ile bir ilişkisi yoktur. Pnömokok yani zatürre aşısı yukarıda bahsedilen risk gruplarında Covid-19 enfeksiyonu sonrası tabloya eklenebilecek ikincil enfeksiyon riskini azaltabilir.

Bu nedenle, sadece risk gruplarında bulunan kişilerin zatürre aşısı yaptırmasının bir anlamı vardır" dedi. Uzm. Dr. Behiye Akkalyoncu zatürre aşısının yan etkileri ile ilgili olarak ise, "Pnömokok aşısı üst kola kas içine uygulanmaktadır. Uygulaması kolay ve iyi tolere edilmektedir. Aşı yerinde ağrı, hassasiyet, nadiren ateş dışında ciddi bir yan etkisi yoktur” açıklamasında bulundu.