Birden fazla işyerinde çalışanlar üst sınırı aşan kazançları için ödediği primleri geri alabiliyor. Prim iadesi için işyerinin bağlı olduğu sosyal emniyet il müdürlüğüne başvuruda bulunulması gerekiyor. Bu sene için prime esas hasılat tutarı 37 bin 530 lira olarak uygulanıyor.

Birden fazla işverenden ücret alan SSK'lı çalışanlar için bir ayda ödenen primin bu tutarı aşan kısmının yüzde 15'i oranında prim iadesi yapılır. Mayısta bir işyerinden 40 bin lira, diğerinden 35 bin lira brüt ücret alan çalışanın 75 bin lira üstünden primi yatırılıyor. Burada tavanı aşan kazanç ücreti 37 bin 470 lira olup buna mukabil gelen sigorta primi, işsizlik sigortası primi işçi payının yüzde 15'i hesaplanıyor.

Bu durumda 5 bin 620 lira prim iadesi alınabilir.

Çalışanlar için bildirilen prime esas hasılatlarta üst ve alt limit uygulaması bulunuyor. Birden fazla iş yerinde çalışanlar, üst sınırı aşan kazançları için ödediği primleri geri alabiliyor.

Sigorta prim iadesi konusunda dört gözle beklenen soruların yanıtları şöyleki:

Emekli olduktan sonrasında çalışmaya devam eden de prim iadesi alabilir mi?

Emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için işçi payı olarak yüzde 7.5 oranında prim kesilir. İşsizlik sigortası primi ise kesilmez. Bu nedenle, emekli çalışanların tavanı aşan kazançlarının yüzde 15'i oranında değil, yüzde 7.5'i oranında prim iadesi yapılır.

İade edilen primler için faiz uygulanır mı?

SSK, Bağ-Kur mensupları açısından primin ilişkin olduğu yıldan itibaren müracaat geçmişine kadarki vakit için güncelleme katsayısı ile hesaplama yapılır. Ancak iade edilen primler için bir ürem uygulanması söz konusu değil.

Emeklilik yaşımı doldurdum, tavanı aşan kazançlar için prim iadesini alabilir miyim?

Prim iadesi toptan ödeme, birden fazla işveren yanında yapılan çalışmalarda prime esas hasılat üst sınırının aşılması durumunda yapılıyor. Toptan ödeme; emeklilik için aranan yaş koşullarından yaş şartını sağlayıp ehil prim ödeme gün sayısına haiz olmayan sigortalılara yapılır. Tavanı aşan hasılatlara ait prim iadesi hemen yapılabilirken, toplu ödeme emeklilik yaşı doldurulduktan sonra yapılabilir. Yaşı doldurup prim ödeme gün sayısını doldurmayanlar toplumsal emniyet merkezlerine talepte bulunarak ödedikleri prim tutarını toptan alabilir.

Aynı sigorta türünde olma zorunluluğu var mı?

Sadece çalışandan doğranan, uzun vadeli sigorta kollarını (malullük, yaşlılık, ölüm) ifade eden primler iade edilir. İşveren payı, esenlik sigortası oranı ve İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen prim iade edilmez. Birden oldukca işyerinde çalışıp yüksek prim ödeyenlerin ekstra ödediği primi geri alma hakkı bulunuyor. Aynı sigorta türünde olması gerekiyor. Uzun vadeli sigorta primlerinin yaşlılık aylığı bağlanamayan kısmı da iade ediliyor.

Toptan prim ödemesinde yaş şartını sağlamak zorunlu mu?

SIGORTA primlerinin yaşlılık toptan ödemesi olarak geri alınabilmesi için sigortalının işten ayrılmış yada işyerini kapatmış, devretmiş olması gerekiyor. Ayrıca malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamış prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurmamış olması gerekiyor. Bunun için sosyal güvenlik merkezi, il müdürlüğüne yazılı başvuruda bulunmak gerekiyor.

Vefat eden sigortalının yakınları prim iadesi alabilir mi?

ÖLEN hak sahibinin yakınlarına ölüm aylığı bağlanamaması durumunda talep halinde eş, çocuk, ana, babaya hisseleri oranında ödeme yapılabilir. Vefat eden Bağ-Kur'lu bir kişinin 1780 prim günü bulunuyorsa bu kişinin hak sahibi ölüm aylığı alamıyor sadece ödenen primleri topluca alabiliyor.

Gerekenden fazla prim gün sayısına ait primler de geri alınabilir mi?

İŞ Kanununda emeklilik için lüzumlu görülen, doldurulması gereken prim gün sayısı asgari prim gün sayısı şu demek oluyor ki alt sınırdır. Emeklilikte fazla prim gün sayısından bahsetmek mümkün değildir. Asgari prim gün sayısının üstünde olan prim gün sayısına ait primlerin geri katılımı söz konusu değildir.

Hizmet borçlanmasında prim iadesi alınabilir mi?

Hizmet borçlanması için ödenen sigorta primleri, SGK tarafından borçlanılan vakit dikkate alınarak emekli, dul, yetim aylığı bağlanması benzer biçimde herhangi bir işlem yapılmadıysa geri alınabilir. Hizmet borçlanmasını iptal etmeden bir kısmı işverenden istek edilerek vergi matrahından düşülmesi yöntemiyle geri alınabilir. (Hazal Ateş-Sabah)