Emekliliğin şartları ve kapsamı vatandaşlar tarafından sık sık araştırılır. Vatandaşların sigortalarının başladığı tarih emekli olma zamanını doğrudan etkiler. 1999 ve öncesinde sigortası başlayanlar erken emeklilik dışında da avantajlara sahip. Yeni düzenlemeyle emeklilikte 1 gün, 1 yıl farkediyor. Bu nedenle, emeklilik yaşı ve prim gün sayısı hesaplanabilmesi için, sigortalı çalışmaya başlanılan tarih ve yasal değişikliklerin yapıldığı andaki sigortalılık süresi önemli. 1999 tarihi ve öncesinde sigortalandırılanlar erken emeklilik formülü ile maaşlarına daha kısa sürede kavuşabilecekler. 1999 ve öncesinde sigortası başlayanlar erken emeklilik dışında da avantajlara sahip.
8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı olan vatandaşlara erken emeklilik konusunda altın fırsat sunulmuştur. Kişilerin erken emekli olarak maaşlarına kavuşması için belirlenen şartları taşıyor olmaları gerekir. 1999 öncesi girişi olanlar 15 yılda emekli oluyor müjdesi SSK, SGK ve Bağkur'luları sevindirdi. 3600 gün emeklilik hesaplaması yapılırken 23 Mayıs 2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresi, kadın 50, erkek 55 yaş ve 3600 gün prim sayısı şartlarının oluşup oluşmadığına bakılıyor. Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar, 31 Aralık 2035'e kadar en az 7200 gün prim ödemiş olmak koşuluyla; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek. Bu bağlamda 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı olan vatandaşlara erken emeklilik konusunda altın fırsat sunulmuştur.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SİGORTA BAŞLANGICI OLANLARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Erken emeklilik hakkından yararlanmak için vatandaşların ilk adımda 8 Eylül 1999 ve öncesindeki tarihlerde sigorta başlangıcı olması şarttır.
Kişilerin SSK (4A), BAĞ-KUR (4B) ve Emekli Sandığı (4C) sigortalılık kollarına mensup olarak SGK'ya bildirilmesi gerekir.
1999 yılı öncesinde ilk kez sigortalı olan kişilerin emeklilik için 15 yıllık hizmet süresini doldurması ve 3600 prim günü ödemesini yapması beklenir. 15 yıllık hizmet süresinin tamamlanma şartının yerine getirilmesi ile emeklilik için kapılar aralanır. Sigortalının adına SGK'da herhangi bir prim borcunun olmaması da önemli bir detaydır.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SGK GİRİŞİ OLANLARIN AVANTAJLARI NELERDİR?
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta başlangıcı olanlar, belirlenen şartlara uygun olmaları durumunda erken emeklilik hakkından yararlanırlar.
Emeklilik maaş oranları bu tarihten sonra sigorta girişi olanlara kıyasla daha yüksektir. Kişilerin ilk defa sigortalı oldukları tarihten itibaren erken emeklilik için gerekli olan prim (3600 gün) süresini tamamlamaları gerekir. Bu tarihten sonra sigorta başlangıcı olan kişiler için emeklilik yaşı değil; ödenmesi gerekli olan prim miktarı düşüktür. Bu tarihten önce sigortalandırılanlar için emeklilik konusunda yaş, hizmet süresi ve prim günü şartları artırılmıştır. Şartların artırılması emekliliğin zorlaşmasına neden olmuştur.
4B (BAĞ-KUR) sigortalılık koluna mensup olan vatandaşlar için emekli olmak, SSK (4A) sigortalılık koluna göre daha zordur. Ancak 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan BAĞ-KUR'lular biraz daha avantajlı konumdadır. Bu kişiler için erken emeklilik 15 yıllık hizmet süresi 5400 prim günü ile mümkündür. 1999 sonrasındaki BAĞ-KUR'lular için 5400 prim günü şartı aynı bırakılırken; bunlar için yaş şartı kademeli olarak artırılmıştır.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SİGORTA BAŞLANGICI OLANLARIN EMEKLİLİK MAAŞLARI NE KADARDIR?
8 Eylül 1999 ve öncesindeki tarihlerde ilk kez sigortalı olan vatandaşların emekli maaşları, 2000 yılı ve sonrasındaki sigortalı olanların emeklilik ücretlerine göre daha yüksektir. Belirlenen tarihler arasında sigorta başlangıcı olan kişiler, emekliliği hak etmesi durumunda en az 1600 TL maaş alırlar.
PRİM İNDİRİMİNDEN YARARLANMA KOŞULLARI NELER?
BAĞ-KUR'luların 5 puanlık indirim tutarı Hazine tarafından karşılanıyor ancak bu indirimden yararlanmanın koşulları bulunuyor. İndirimden yararlanabilmek için öncelikle Hazinece karşılanmayan prim tutarının Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yasal süresi içinde ödenmesi gerekiyor. Ayrıca, kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması koşulu aranıyor. Ancak, SGK'ya olan prim borçlarını taksitlendiren veya yapılandıranlar, taksitlendirme ve yapılandırma işlemleri devam ettiği sürece prim indiriminden yararlanmaya devam ediyorlar.
Prim borcu bulunan BAĞ-KUR'lu esnaf aslında bir anlamda sarmalın içine giriyor. Borcu olmayan yılda en az bin 535 lira indirimden yararlanırken, diğerlerinin borcu, yüksek tutar üzerinden birikmeye devam ediyor. Dolayısıyla, son kanun çerçevesinde borçlarını yapılandırmış olanların mümkün olduğunca yapılandırmayı bozmamaları gerekiyor.
Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğren
Ne zaman emekli olabileceğinizi Sosyal Güvenlik Kurumu'nun e-Devlet Kapısı üzerinde hizmete sunduğu "Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim" ekranından kolayca öğrenebilirsiniz.
Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim ekranına ulaşarak, ne zaman emekli olabilirim öğrenmek için yapmanız gerekenlerse;
• E-Devlet Kapısı sayfasına girin (turkiye.gov.tr.).
• E-Devlet sistemine giriş yapın (e-Devlet şifresi, mobil imza, e-imza, T.C. kimlik kartı ve internet bankacılığı).
• Sistemde e-hizmetler sayfasına girin.
• E-hizmetler sayfasında Sosyal Güvenlik Kurumu listesine ulaşın.
• Sosyal Güvenlik Kurumu listesinde bulunan "Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim" uygulamasına tıklayın.
• Ne Zaman emekli olurum sayfasında bulunan sigorta kolu kısmından (4A/4B/4C) seçimini yapın.
• SGK hizmete bağlama tarihini girin.
Bu işlemlerin ardından birkaç saniye içerisinde sigorta kolu ve hizmete başlama tarihine göre normal olarak "emeklilik yaşı", "hizmet süresi" ve "emeklilik prim gün sayısı" bilgilerini öğrenebilirsiniz.
SGK Ne Zaman Emekli Olabilirim Sorgulama Nasıl Yapılır?
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun resmi internet sayfası üzerinden mevcut sigortalılık bilgileriniz üzerinden hangi
tarihte emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Ancak ne zaman emekli olabilirim sorgulamalarında alacağınız sonuçlar ile SGK resmi verileri arasında farklılık olabileceğinden, kesin sonuç olmadığına dikkat etmelisiniz. Yine de buradan yapacağınız sorgulamalarda emeklilik tarihinizi kolayca hesaplayabilmeniz mümkündür.
• SGK ne zaman olabilirim uygulamasına ulaşarak, emeklilik tarihi sorgulamanızı yapabilmek için "e.sgk.gov.tr" adresine erişim sağlamalısınız.
• E-SGK sayfasında "Vatandaş" kategorisine giriş yapmalısınız.
• Vatandaş kategorisinde yer alan e-hizmetler arasında sigortalılık durumunuza göre 4A/4B/4C ne zaman emekli olabilirim uygulamalarından sizin için uygun olanını seçmelisiniz.
4A Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
4A yani SSK çatısı altında sigortalı olarak çalışıyorsanız kolay bir şekilde 4A ne zaman emekli olabilirim ekranından 4A emeklilik tarihinizi öğrenebilirsiniz. Bunu öğrenmek için;
• Üst kısımda belirtilen seçim sayfasında "4A Ne Zaman Emekli Olabilirim" seçeneğine tıklamalısınız.
• Açılan ekranda sağ kısımda bulunan "Uygulamaya Git" seçeneğine tıklamalısınız.
• Uygulama ekranında ise cinsiyet ve doğum tarihi gibi bilgileri seçmelisiniz.
• Maluliyet ve erken yaşlanma durumu seçimini yapın.
• Hizmete başlama tarihinizi girin.
• SSK prim ödeme gün sayınızı girin.
• Diğer sandıklara ait gün sayınızı girin.
• Askerlik/Sanatçı gün sayınızı girin(isteğe bağlı).
• Fiili gün sayınızı girin.
• Yurtdışı gün sayınızı girin(varsa).
• 3600 günün doldurulduğu tarih seçimini yapın.
• Bu bilgileri girdikten sonra "Gönder" butonuna basarak, hesaplamanızı yapabilirsiniz.
4B Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
4B yani Bağkur sigortalısı iseniz 4B ne zaman emekli olabilirim öğrenme seçimini E-SGK portalındaki "Vatandaş" hizmetleri ekranında yapmalısınız. Uygulama ekranına ise açılan ekrandaki sağ kısımda bulunan "Uygulamaya Git" seçeneğine tıklayarak ulaşabilirsiniz. Daha sonra emeklilik hesaplamanız için;
• Tam veya Kısmi olacak şekilde emeklilik türü seçimini yapın.
• Cinsiyet ve doğum tarihi bilgilerini girin.
Özel durumunuz varsa;
• Maluliyet var mı sorusu karşısında "Evet/Hayır" seçimini yapın.
• Maluliyet Derecesini "%" üzerinden seçin.
• erken yaşlanma var mı sorusu karşısında "Evet/Hayır" seçimini yapın.
• Bakıma muhtaç malul çocuk varsa karşısını işaretleyin.
Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmak istiyorsanız;
• "Sadece yurtdışı borçlanması ile emekli olmak istiyorum" karşısındaki boş kutucuğa tıklayın.
4C Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
Emekli Sandığı(4C) sigortalısı yani kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olarak çalışıyorsanız yine Sosyal Güvenlik Kurumu' nun "E-SGK" ekranından kolayca öğrenebilirsiniz. 4C ne zaman emekli olabilirim öğrenmek için;
• Doğum tarihi ve cinsiyet bilgilerinizi girin.
• 4C dahilindeki hizmetlerinizi, hizmet başlangıç ve bitiş tarihi bilgilerinizi girin.
• Devredilen 4A (SSK), devredilen (4B) ve 506SK/Madde 20 dahilindeki hizmetleriniz mevcutsa ekleyin.
"Hesapla" tuşuna basarak, hesaplamayı tamamlayabilirsiniz.