EYT ile milyonlarca kişiye emeklilik hakkı verildi. Ancak kıl payı kaçıranlar için 1999-2000 arası ve 2008 sonrası için kademeli emeklilik formülü gündeme geldi. Son zamanlarda yapılan çalışmalarla birlikte, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) sorunuyla ilgili 4 milyondan fazla vatandaşın emeklilik hakkının onaylandığı ve erken emeklilik yolunu açacak düzenlemeler üzerinde çalışmaların devam ettiği bilinmektedir.
Yeni Meclis'in attığı adımlar, bu konuda büyük bir merakla beklenmektedir. Erken emeklilik için 4 farklı modelin gündemde olduğu ifade edilmekte ve hangi kişilerin erken emeklilik imkanından yararlanacağı büyük bir ilgiyle takip edilmektedir. İşte detaylar...
EYT ile milyonlarca kişiye emeklilik hakkı verildi. Ancak kıl payı kaçıranlar için 1999-2000 arası ve 2008 sonrası için kademeli emeklilik formülü gündeme geldi. Yapılan EYT düzenlemesi ile 1999 öncesi işe girişi olanlar büyük sevinç yaşarken, tek bir yıl, ay hatta gün farkı ile bu tarihi kaçıran kişiler de oldu. Bu kişiler için hükümet kanadından olumlu açıklamalar gelmeye başlarken, aynı zamanda yeni kademeli emeklilik tablosu da ortaya çıktı. Peki, 2000 sonrası sigortalılar için erken emeklilik adımları ne olacak? İşte detaylar...
EYT yasası kapsamı dışında kalan ve emeklilik hakkını kıl payı kaçıran kişiler, kademeli emeklilik beklentisi içerisine girdi. Şu anda yürürlükte olan düzenlemeye göre, kısmi emeklilik için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş şartı bulunmaktadır.
Ancak, emeklilik şartlarının 1999 öncesine dönmesi durumunda, 3600 prim gün sayısını dolduran vatandaşlar 50-55 yaş aralığında emekli olabilme hakkına sahip olacaklardı.
EYT yasasına göre emekliliği bir gün kaçıran kişiler, 17 yıl daha çalışmak zorunda olduklarından kademeli emeklilik taleplerini dile getirdi.
Özellikle 2000 sonrası işe girenler, kademeli emeklilik sistemi müjdesini bekliyor. EYT'ye takılan kişilerin 2023 yılı başından itibaren 'kademeli' olarak emeklilik hakkı elde edebilmesine yönelik bir düzenleme üzerinde çalışılmaktadır. Bu düzenleme, EYT'yi kaçıranların emeklilik hakkını biraz olsun geri kazanmalarını sağlamayı amaçlamaktadır.
YASAYA GÖRE ŞARTLAR
Meclis'te kabul edilen ve 3 Mart'ta yürürlüğe giren yasa ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanların emekliliğinden yaş koşulu kaldırıldı.
Söz konusu tarihten önce çalışmaya başlayanlardan, yaş dışındaki koşulları sağlayanlar hemen emekli olabiliyor. EYT'li SSK'lılarda 5000-5975 gün ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor.
Bağkur'lu ve Emekli Sandığı'na tabi erkekler 9000, kadınlar 7200 prim gününü tamamlayarak emekliliğe hak kazanıyor.
EYT'DE GEREKEN GÜNLER
SSK'lı kadınlar: 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 gün arası.
SSK'lı erkekler: 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000-5975 gün arası.
Bağ-Kur'lu kadınlar: 7200 gün.
Bağ-Kur'lu erkekler: 9000 gün.
Emekli Sandığı'na tabi kadınlar: 7200 gün
Emekli Sandığı'na tabi erkekler: 9000 gün
3600 GÜN İÇİN GEÇERLİ DEĞİL
8 Eylül 1999'dan öncesi için yaş şartı aranmasa da 3600 günle emeklilikte, yani kısmi emeklilikte yaş şartı devam ediyor. Yürürlükte olan mevzuata göre kısmi emeklilik için kadınlarda 50, erkeklerde 60 yaş şartı aranıyor.
Kısmi emeklilikte EYT şartları 1999 yılı öncesine dönseydi, 3600 prim gününü dolduran vatandaşlar da 50 ila 55 yaş şartını sağladıklarında emekli olma hakkı kazanacaktı. Peki mevcut durumda yaştan emeklilik için ne gibi şartlar aranıyor?
Emeklilik, eksik prim günleri ve yaşa bağlı olarak belirlenmektedir. İşe başlama tarihi, sigortalı olarak çalışmaya başlama tarihi ve emeklilik koşulları gibi faktörler emeklilik şartlarını etkileyen önemli unsurlardır. İşte detaylı açıklama:
8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanlar: Bu gruptaki erkek ve kadınlar, emekli olabilmek için 3600 prim günü ve 15 yıl sigortalılık süresi şartlarını yerine getirmelidir. Ayrıca, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve üç koşulu 2014 yılından sonra yerine getirebilen erkekler 60 yaşında, kadınlar ise 58 yaşında emekli olabilir.
SSK'lı olanlar: Emeklilik hakkından yararlanabilmek için en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 360 gün prim ödeme şartı bulunmaktadır. Ancak, daha önce Bağ-Kur veya Emekli Sandığı'na tabi çalışmış olanlar, son 1261 günde SSK'lı olarak çalıştıklarında 15 yıl sigorta ve 3600 gün primle emekli olabilirler.
Bağ-Kur'lular: 8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlamış olan Bağ-Kur'lu esnaflar için normal emeklilik için kadınlarda 20 yıl (7200 gün), erkeklerde ise 25 yıl (9000 gün) prim ödeme şartı bulunmaktadır. Bağ-Kur'da da SSK gibi kısmi emeklilik imkanı bulunmaktadır, ancak burada prim süresi 5400 güne çıkmaktadır. 8 Eylül 1999'dan önce çalışmaya başlamış ve 5400 prim gününü tamamlayan Bağ-Kur'lu kadınlar 56, erkekler ise 58 yaşında emekliliğe hak kazanmaktadır.
1999-2008 arasında sigortalı olanlar: Bu dönemde işe başlayan SSK'lılar için kısmi emeklilik için işe giriş tarihi, prim sayısı ve yaş şartını belirlemektedir. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında işe giren SSK'lılar, 4500 gün prim ödeyerek emekli olabilmektedir. Ayrıca, bu tarihler arasında işe giren SSK'lıların 4500 gün prim ödemesinin yanı sıra 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmaları gerekmektedir. Örneğin, 9 Eylül 1999'da işe başlayan bir SSK'lı kadın, 4500 prim gün
1999-2008 arasında sigortalı olan SSK'lılar: Bu dönemde işe başlayan SSK'lılar için kısmi emeklilik için işe giriş tarihi, prim sayısı ve yaş şartını belirlemektedir. İşe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında olan SSK'lılar, 4500 gün prim ödeyerek emekli olabilmektedir. Ayrıca, bu dönemde işe giren SSK'lıların emekli olabilmeleri için 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları gerekmektedir. Kadınlarda emeklilik yaşı 58, erkeklerde ise 60 olarak belirlenmiştir. Örneğin, 9 Eylül 1999 tarihinde işe başlamış bir SSK'lı kadın, 4500 prim gününe sahipse 25 yıllık sigortalılık süresini 9 Eylül 2024 tarihinde tamamlamış olur. Bu tarihten sonra 58 yaşını doldurduğunda emeklilik başvurusunu yapabilir.
1999-2008 arasında sigortalı olan Bağ-Kur'lular: Bu dönemde işe başlayan Bağ-Kur'lular için eksik primle emeklilik için 5400 gün prim ödemiş olmak gerekmektedir. Kadınlarda emeklilik için yaş sınırı 60, erkeklerde ise 62 olarak belirlenmiştir.
Özet olarak, emeklilik için sigortalı işe başlama tarihi, prim günü ve yaş şartları önemlidir. Bu faktörlerin bir araya gelmesiyle emeklilik hakkı kazanılmaktadır. Her dönem için farklı koşullar bulunmaktadır ve bu koşullara göre emeklilik yaşı, sigortalılık süresi ve prim günü gibi şartlar belirlenmektedir.
2008 yılından sonra işe girenler: 30 Nisan 2008 tarihinden sonra işe başlayan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı çalışanları için eksik prim günüyle emeklilikte ayrım kaldırılmıştır. Bu tarihten sonra işe başlayan çalışanlar, 5400 prim gününü tamamladıklarında normal emeklilik yaşı üzerinden 3 yıl geç emekli olabilirler.