Kahramanmaraş'ta meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki deprem haberiyle tüm ülke yas tuttu. 10 ilde çok sayıda bina ve yapı yıkıldı. Depremin bilançosu ağır olurken, evlerin ne kadar dengesiz ve tehlikeli olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Bu süreçte binaların depreme dayanıklı olmaması akıllara Japonya'da yapılan depreme dayanıklı evler nasıl yapılır sorusu geldi. Peki, Japonya depreme dayanıklı ev yapmayı nasıl başarıyor? Japonya'da uygulanan hayat kurtaran 'raylı temel sistemi' nedir? Raylı temel sistemi özellikleri nelerdir? Raylı temel sistemini kim icat etti?
RAYLI TEMEL SİSTEMİ NEDİR?
Binaların raylar üzerine inşa edilmesi gerektiğini söyleyen sistem, deprem anında binaların yer kabuğundan bağımsız olarak raylar üzerinde hareket etmesini sağlıyor.
Raylı Sistem Konutları, modern ve konforlu yaşam alanları olarak tasarlandı. Bu tür konutlar, raylı sistem ağına yakın bulunma avantajı sunmaktadır. Yüksek hızlı tren veya metro gibi ulaşım araçlarının bulunduğu bölgelerde inşa edilen raylı sistem konutları, kullanıcılarına hızlı ve kolay ulaşım imkanı sunmaktadır.
Raylı sistem konutları, modern ve işlevsel tasarımı ile konforlu yaşamı amaçlar. Konutlar genellikle lüks ve kaliteli malzemeler kullanılarak inşa edilir ve kullanıcılarına sosyal alanlar, fitness merkezleri, yüzme havuzları, otopark gibi ekstra hizmetler sunar.
Ayrıca, raylı sistem konutları, şehir merkezine yakın bulunma avantajı sunar ve kullanıcılarına şehir hayatının tüm imkanlarını kolayca erişebilme şansı verir. Böylece, kullanıcılar zaman ve enerjilerini daha verimli kullanabilirler.
Sonuç olarak, raylı sistem konutları, hızlı ve kolay ulaşım, konforlu yaşam ve şehir merkezine yakın bulunma avantajı sunan modern ve işlevsel yaşam alanlarıdır.
JAPONYA'DA DEPREM DAYANIKLI EVLER NASIL YAPILDI?
1995 yılında Japonya'da yaşanan felaketin ardından ülkede eski binalar yenilenirken, yeni sisteme göre yeni binalar inşa edildi. Binaların yüksekliklerine göre koruma sistemleri değişmektedir. Üç katlı binalarda duvarların güçlendirilmesi ve temelin levhalarla korunması gerekmektedir. Orta yükseklikteki binalarda daha fazla önlem alınmaktadır.
Japonya'da kullanılan depreme dayanıklı raylı temel sistem evler, binanın toprakla bağlantısının kesilmesini sağlayan bir taban yalıtımı oluşturur. Kurulan sistemde binanın temelinde kauçuktan yapılmış tamponlar kullanılmaktadır. Bu tamponlar, deprem anında binaların sallanması ve yana yatması yerine yatay olarak sallanmasını sağlar. Bina karkası içerisinde hidrolik teller kullanılarak binanın yıkılması önlenir, böylece temeldeki sarsıntı bina geneline yayılır.
RAYLI TEMEL SİSTEMDE YAPILAR NASIL YIKILMAZ?
Evlerin ve binaların yapımından önceki aşamada yani temel atılırken kullanılan yalıtım ve binadaki sistem evleri depreme dayanıklı hale getiriyor. Bu sistem sayesinde deprem anında binalar kırılmak yerine esnemektedir. Japonya'da mühendisler, duvarların içindeki boşluklara metal plakalar yerleştirerek tüm binanın aynı anda hareket etmesini sağlar. Bu esneklik binanın çökmesini veya kırılmasını önlemek için yapılmıştır. Ülkedeki çok büyük binalar ve gökdelenler bile bu sistemle ayakta kalıyor. Kullanılan sistem 3 metreye kadar mesafe ve sağa, sola veya önden arkaya bir esneme payı sunar. Bina temelinde amortisör kullanımı, hareket sırasında esneklik dikkate alındığında titreşimi nötralize eder.
Raylı temel sistemlerin yıkılmaması için birçok faktör ve önlem alınır. Bunlar şunlardır:
Kaliteli Malzeme Kullanımı: Raylı temel sistemlerin inşa edildiği malzemeler, dayanıklı ve sağlam olmalıdır. Genellikle beton ve demir gibi güçlü malzemeler kullanılır.
Yapıların İncelenmesi: Raylı temel sistemlerin inşaatı sırasında ve sonrasında sık sık incelenmelidir. İncelemeler, yapıların sağlamlığını ve güvenliğini kontrol etmek amacıyla yapılır.
Bakım ve Onarım: Raylı temel sistemlerin bakımı ve onarımı sık sık yapılmalıdır. Bu işlemler, yapıların sağlamlığını koruyacak ve olası problemlerin önlenebilmesini sağlayacaktır.
Deprem Güvenliği: Raylı temel sistemlerin inşa edildiği bölgelerde deprem riski bulunabilir. Bu nedenle, yapılar deprem güvenliğine uygun olarak inşa edilmelidir.
Eğitimli İşçiler: Raylı temel sistemlerin inşaatı ve bakımını yapacak işçilerin eğitimli olması çok önemlidir. Bu sayede yapılar doğru ve güvenli bir şekilde inşa edilir ve bakımı yapılır.
Bu önlemlerin alınması, raylı temel sistemlerin yıkılmasını engelleyecektir ve kullanıcılarına güvenli ve konforlu bir ulaşım imkanı sunacaktır.
RAYLI TEMEL SİSTEMİNİ KİM KURDU?
Kesin olmamakla birlikte bu sistemin ilk olarak Japonya'da kullanıldığı biliniyor. Arka arkaya büyük depremlerin yaşandığı Japonya, 1995 faciasından sonra bu sistem üzerinde çalışmalara başlamış ve binalarını son derece sağlamlaştırmıştır.
Bir Ev Ne Kadara Mal Oluyor?
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman, sorduğumuz maliyet sorularına ortalama bir evin 1 milyon üzerinden kabataslak hesabını yaptı.
Kentsel Dönüşüm Uzmanı mimar Nihat Şen, metrekare için 1.400 TL maliyet verdi. Fiyat değişimde ana unsurun arsa olduğuna dikkat çeken Şen, ince işçilikte de yüzde 15-20 farklar oluşacağını söyledi.
Nihat Şen'e Japonya'nın inşa ettiği şekilde deprem raylı sistemlerin maliyeti ne kadar artıracağını sorduğumuzdaysa aldığımız cevap hem üzdü hem de düşündürdü.
Şen bu şekilde bir inşaatta maliyette yüzde 10'luk bir artış olabileceğini öngördü.